Bu yazımızda; piyasa büyüklüğü açısından en büyük 2. kriptopara birimi olan ve en büyük blockchain altyapısına sahip Ethereum’un, Berlin adı verilen yeni güncellemesi ile ağ üzerinde ne gibi değişiklikler planladığını gözden geçireceğiz. Bununla birlikte ETH 2.0 ile ilgili temel bilgileri de yazımızın son bölümünde bulabilirsiniz.
ETH: Berlin
Son zamanlarda gerek DeFi alanında gerekse de NFT alanındaki yoğun talep, kullanıcıların Ethereum ağındaki yüksek komisyon oranlarından, giderek daha yüksek sesle şikayet etmesine sebep oldu. Buna karşı önlem olarak planlanan Berlin güncellemesinin tam olarak 12.244.000 blok sayısında ve 14 Nisan tarihinde gerçekleşmesi beklenmektedir. Güncellemenin entegrasyonundan sadece madenciler sorumlu olup, ETH kullanıcılarının güncelleme nedeni ile herhangi bir aksiyon almaları gerekmemektedir.
Berlin güncellemesi, ağın işleyişinde gerçekleştireceği 4 adet değişiklikle komisyonların düşürülmesi ve ağın daha efektif hale gelmesi amacını taşımaktadır
EIP-2565, EIP-2718, EIP-2929, EIP-2930 güncellemelerinin tek tek neler içerdiği aşağıda kısaca incelenmiştir:
* EIP: Ethereum Improvement Proposals’ın baş harflerinden meydana gelmektedir. Ethereum ağının merkeziyetsiz olması nedeniyle ağ üzerinde yapılması planlanan herhangi bir değişiklik madencilerin onayına sunulur. Sunulan bu değişiklikler EIP olarak adlandırılır. Değişiklikler madencilerin çoğunluğunun onaylaması halinde ağa entegre edilir.
- EIP-2565
Çeşitli kriptografik algoritmaların RSA imzası ile doğrulanmasını sağlayan EIP-198’in tekrar hesaplanmasını sağlar. EIP-198’in şu anki komisyon oranları, olması gerekenden 5–20 kat fazladır. Bu nedenle EIP-2565 ile önemli bir komisyon indiriminin yapılması planlanmaktadır.
- EIP-2718
Ethereum, hayata geçtiğinde sadece 1 adet işlem türünü desteklemekteydi. Bu işlem türü için işlemin kime gönderileceğinin ve bu işleme konulacak verinin belirtilmesi yeterlidir. Çoklu işlem türüne duyulan ihtiyaç ise ilk önce, alternatif Ethereum zincirlerinde yayınlanan işlemlerin, ana ağ üzerinde yayınlanmasını engelleyen EIP-155 ile ortaya çıktı. EIP-2718 geliştirmesi ile EIP-155’in getirdiği karmaşıklığın büyümesi engellenecek ve yakın zamanda onaylanan EIP-1559* gibi yeni işlem türlerinin de entegrasyonu kolaylaştırması beklenmektedir.
* EIP-1559: Berlin güncellemesinin ardından yapılması beklenen Londra güncellemesi ile ağa entegre edilmesi beklenen EIP-1559, ağın işleyişinde önemli değişiklikler gerçekleştirecektir.
Güncelleme ile birlikte ağın işlem kapasitesinin, yoğunluk olduğu zamanlarda iki katı işlem onaylamasına izin verilmesi planlanırken her bir blok için değişken komisyon ücretleri alınması planlanmaktadır. Alınan bu komisyon ücretleri doğrudan yakılarak deflasyonist etki yaratması planlanmaktadır. Ayrıca madenciler, güncelleme sonrasında sadece blok ödüllerinden faydalanacaklar. İşleminin hızlıca onaylanmasını isteyen kullanıcılar madencilere tip(bahşiş) verebilecek. Bu sayede madencilere işlemin hızlandırılması için ödenecek ücretin, serbest piyasa kurallarıyla belirlenmesi ve kendi kendine dengelenmesi hedeflenmektedir.
- EIP-2929
SLOAD, *CALL, BALANCE, EXT* tipindeki işlemler için alınan komisyon oranlarında önemli değişiklikler gerçekleştirilecektir. Örnek üzerinden anlatmak gerekirse her CALL kodlaması için alınan 700–2600 aralığındaki komisyon ücreti(gas), EIP-2929 ile 100 gas olarak sınırlandırılacaktır. Bunun yerine, belirtilen türdeki kodlamalar için sadece ilk işlemde yüksek miktarda gas ücreti alınacak olup sonrasında minimum ücretlerle uzun vadeli etkiye sahip olacak bir komisyon indirimi planlanmaktadır. Gas ücretinin sadece ilk işlemde yüksek miktarda alınacak olması, aynı zamanda ağın DOS ataklarına karşı direncini de arttıracaktır.
İlk işlem sonrasında alınacak minimum gas tutarı, verilerin doğrulanması için kullanılan Merkle sistemi için gerekli olan tutarın üzerindedir.
- EIP-2930
EIP-2930 güncellemesi, EIP-2929 nedeniyle oluşacak gas maliyetindeki bazı artışların azaltılması ve mevcut sözleşmelerde oluşacak değişiklikleri düzenleme amacı taşır.
ETH 2.0
Ethereum ağının hızını, ölçeklenebilirliğini ve efektifliğini önemli ölçülerde arttırmayı içeren ETH 2.0 geliştirmesi, Ethereum ağının içerisinde bulunduğu ana güncellemedir. Berlin gibi spesifik değişiklikler içeren güncellemeler ise ETH 2.0’a giden yola döşenen taşlar olarak düşünülebilir.
Ethereum, 2.0 geliştirmesiyle birlikte Bitcoin’in de kullandığı Proof of Work(POW) konsensus mekanizmasından ayrılarak Proof of Stake(POS) mekanizmasına geçiş sağlayacaktır. Ağ üzerindeki temel yapıtaşlarının değiştirilmesini öngören bu güncelleme 3 aşamadan oluşmaktadır. Güncellemenin, yaklaşık olarak 2022–2023 tarihlerinde tamamlanması beklenirken net bir tarih söz konusu değildir.
Ethereum 2.0’ın ilk aşaması 1 aralık 2020 tarihinde Beacon Chain ile hayata geçmiştir. Henüz mevcut Ethereum ağına entegrasyon gerçekleşmemiş olmakla beraber Beacon Chain ile birlikte POS sisteminin en önemli unsuru olan staking altyapısı sağlanmış durumdadır. ETH stake ile birlikte ağın güvenliği için altyapı oluşturulurken, kullanıcılar da faiz benzeri pasif gelir elde etme imkanına sahip olmuşlardır
Ethereum 2.0, konsensus mekanizmasının dışında, içerdiği sharding geliştirmesiyle birlikte Ethereum ağının mevcut hızının, saniyede 14–30 işlemden, saniyede 100.000 işleme çıkarılması planlanmaktadır. Bu geliştirmenin, şu anda tek bir zincir üzerindeki ardışık bloklardan oluşan Ethereum ağının paralel yan zincirlerle desteklenmesi ile gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir.
Berlin güncellemesi ile gelecek yenilikler, yukarıdaki 4 madde ile sınırlıdır. Temmuz ayında gelmesi beklenen Londra güncellemesi ile birlikte ETH 2.0’a giden yolda gerçekleşecek olan yeni düzenlemelerle ilgili araştırma yazılarımız devam edecek, takip etmeyi unutmayınız..
Hazırlayan: Berkay Aybey
Burada ifade edilen görüş ve yorumlar BV Crypto’ya aittir. BV Crypto, bu yazı temel alınarak yapılacak herhangi bir finansal işlemden sorumlu tutulamaz. Her yatırım ve ticaret hamlesi risk içerir. Karar verirken kendi araştırmanızı kendiniz yapmalısınız.
